Koncepcija i ideologija nove postavke Muzeja savremene umetnosti 2002.
Nova postavka Muzeja savremene umetnosti sa delima iz kolekcije Muzeja uz mestimične pozajmice iz drugih srodnih ustanova ili pojedinaca obuhvata geografski, kulturni i vremenski kompleks koji je opravdano moguće nazvati „jugoslovenski umetnički prostor” otprilike između 1900. i 1990, dakle kompleks koji traje od samog početka XX veka kada se u krugovima naprednih umetnika začinje ideja i konkretniji poduhvati utemeljivanja umetničkog zajedništva južnoslovenskih naroda, preko višedecenijskog trajanja zajedničke države tih naroda u tzv. „prvoj” i „drugoj” Jugoslaviji, do njenog raspada početkom devedesetih godina.
Pojam „jugoslovenski umetnički prostor” – to odmah treba naglasiti – nije nikakav politički konstrukt sa navodnim centralističkim, unitarističkim ili jugonostalgičarskim konotacijama, nego je jedna realna istorijska činjenica koja se temelji na saznanju i ubeđenju da su tokom gotovo celog XX veka umetnici sa celog ovog područja delovali u čestim i tesnim međusobnim saradnjama, što niukoliko ne dovodi u sumnju isto tako činjenički neosporno postajanje nacionalnih umetničkih scena i njihovih potpuno legitimnih kulturno-istorijskih kvalifikacija (kao što su, npr. srpska, hrvatska, slovenačka, makedonska umetnost i dr.).
Odluka da se nova postavka Muzeja savremene umetnosti bude posvećena problemskom kompleksu nazvanom „jugoslovenski umetnički prostor” proizlazi još iz činjenice da Muzej poseduje vrlo bogatu kolekciju umetničkih radova sa celog navedenog prostora, kao i da je izlagačka i otkupna politika Muzeja od samog početka njegovog delovanja bila programski usmerena upravo ka „jugoslovenskom umetničkom prostoru” koji ni takav nije sagledavan kao sebi dovoljna i političkim granicama omeđena celina, nego je uvek bio podrazumevan kao integralni deo šireg evropskog i još šireg univerzalnog umetničkog prostora, nikako na štetu nego svakako na korist umetnika i umetničkog zbivanja iz uže domaće i nacionalne sredine.
Nova postavka Muzeja obavljena je, dakle, na osnovama saznanja o krupnim promenama koje su se ne samo u umetničkim praksama nego i u nauci istorije umetnosti i muzeološkoj struci desile u poslednje vreme. Imajući, naime, na umu podsticajni primer da je prva postavka koju je u vreme otvaranja Muzeja 1965. izvršio njegov osnivač i dugogodišnji upravnik Miodrag B. Protić obavljena na temelju izučavanja i direktnog poznavanja tada magistralnog modela postavke njujorškog Muzeja moderne umetnosti, tvorci sadašnje postavke nastojali su ukrštajući različita saznanja (prvenstveno postavke londonskog Tejt Modern i njenog autora Larsa Nitvea) sa sopstvenim zamislima stići do jednog mogućeg načina artikulacije izbora dela iz bogatog fundusa beogradskog Muzeja. Kao što je u novije vreme istorija moderne umetnosti priznala da suštinska umetnička zbivanja i njihova značenja više nije moguće pratiti jedino kroz generalne i uopštene stilske formacije, niti samo kroz dominantne obrasce ustrojene po modelima nekoliko vodećih sredina, nego je neophodno upuštati se u detaljna ispitivanja brojnih sasvim specifičnih problemskih pitanja i područja, tako je i muzeološka praksa prezentacije pojava moderne umetnosti morala napuštati nizanja eksponata po zadatim stilskim kategorijama i završenim izmima.
Nova postavka Muzeja organizovana je kao niz ili zbir paralelnih problemskih „priča” koje se sve odvijaju u istom vremenskom razdoblju (dakle od početka veka do početka devedesetih), na osnovama sledećih tematskih celina: Predstave lica i lika, Predstave tela, Predstave okoline, Predstave socijalnog konteksta, Predstave imaginarnog i S onu stranu predstave.
Unutar ovih problemskih celina i ikonografskih sklopova od kojih svaki poseduje svojstva specifičnih naracija, za stalnu postavku Muzeja sa podjednakim uvažavanjem odabrani su i prikazani primeri radikalnih avangardnih iskoraka iz zatečenog pojma umetnosti, vrhunski primeri onih poimanja umetnosti koji neguju i pozivaju se na istorijsku memoriju i klasičnu tradiciju. Ovakvi vrlo široki i tolerantni izbori iz bogatih zbirki Muzeja savremene umetnosti izvršeni su u ubeđenju da se tek u pluralističkoj dijalektici međusobno krajnje različitih glasova i u njihovoj uporednoj koegzistenciji ili pak u direktnoj ili indirektnoj polemičkoj konfrontaciji može u potpunosti razabrati i sagledati izuzetna složenost i doživeti više nego uzbudljiva atmosfera nastanka danas gotovo već nepreglednih pojava i problema u umetnosti XX veka.
— Ješa Denegri, 2003